مخزن اسید یا مخزن ضد اسید منبع یا تانکری برای نگهداری انواع اسید و وابسته به اسیدی که قرار است در آن نگهداری شود. باید به درستی انتخاب و با استفاده از مواد بسیار با کیفیتی ساخته شود. ایستا پلیمر شریف از بزرگترین تولید کنندگان مخزن اسید است که مخازن برای نگهداری انواع اسید و باز با بهترین کیفیت تولید و به شهرهای مختلفی همچون تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، کیش و … در طی سال‌ها خدمات رسانی داشته است. وابسته به نوع اسید شما مخزن ضد اسید می‌تواند از جنس پلی اتیلن، پلی پروپیلن باشد.
انواع مخزن اسید
همانطور که گفته شد برای نگهداری از اسیدها و یا به منظور حمل و جابجایی مواد اسیدی به یک منبع اسید نیاز است که برای ساختن این مخازن بنا بر نوع اسید از مواد مختلفی استفاده می‌شود. از جمله موادی که برای ساخت این مخازن بهره گرفته می‌شود معمولا پلی اتیلن، پلی پروپیلن، استیل، جنس کامپوزیت و … است. در واقع مواد تولید کننده مخازن بایستی از جنسی باشد که بتواند مناسب برای انواع اسیدها مانند کلریدریک، فسفریک، نیتریک و یا سولفوریک باشند.
این مخازن علاوه بر این که جنس‌های مختلفی دارند میتوانند شکل‌های متفاوتی نیز داشته باشند مانند ته قیفی، افقی، مکعبی و عمودی که این اشکال هیچ فرقی در کارایی آنها ندارند بلکه تنها از نظر شکل و میزان گنجایش با یکدیگر تفاوت دارند.
برای طراحی و نیز ساخت مخزن اسید بایستی استانداردها و فاکتورهای زیادی را رعایت نمود تا محلولی که در مخازن نگهداری می‌شود چه اسیدی و چه قلیایی به خوبی خاصیت خود را حفظ کرده باشد.
انواع مخزن‌های اسید ایستا پلیمر شریف عبارتند از:
- مخزن سولفوریک
- مخزن کلریدریک – HCL
- مخزن نگهداری سود – NaOH
- مخزن کامپوزیتی – FRP
- مخزن پلی اتیلن
- مخزن پلی پروپیلن
- مخزن استیل نگهداری اسید
مخزن اسید سولفوریک
در صنعت برخی مواد خورنده و اسیدها باید در مخازن برای طولانی مدت نگهداری شوند. به دلیل خاصیت خورندگی اسیدها از جمله اسید سولفوریک باید مخزنی برای آنها تهیه شود که خاصیت خورندگی نداشته باشد و در برابر مواد شیمیایی مقاومت کافی را داشته باشد.
مخازن نگهداری اسید سولفوریک دارای تنوع زیادی در طرح، جنس، و اندازه هستند. جنس‌های مختلف مخازن نگهداری مایعات، می‌تواند از جنس بتن، سیمان، فلز و پلاستیک باشد؛ و با توجه به اندازه مورد نیاز طراحی شود.
مخازن بتنی و سیمانی که از اولین مخازن ذخیره به شمار می‌رود؛ امروزه به دلایل زیادی استفاده از آنها منسوخ شده و بیشتر از مخازن فلزی و پلاستیکی استفاده می‌شود. مخازن فلزی در برابر مواد شیمیایی و خورنده مقاوم نیستند و سبب زنگ زدگی هم می‌شود. بنابراین برای نگهداری اسیدها باید تدابیری اندیشیده شود.
استفاده از مخازن پلیمری از جنس مخزن پلی اتیلن و مخزن پلی پروپیلن می‌تواند برای این کاربرد مناسب باشد؛ به دلیل اینکه پلیمرها در برابر مواد شیمیایی، اسیدها و مواد قلیایی مقاوم هستند. ساختار بلند زنجیر آنها سبب مقاومت مناسب می‌شود و هیچگونه عامل واکنشگری در پلی اتیلن که نوعی پلاستیک است وجود ندارد.
از طرفی نیز قیمت مناسب مخازن پلی اتیلن و سبکی آن موجب می‌شود که مرکز توجه برای مخازن نگهداری باشد. ظرفیت و حجم نگهداری اسید با توجه به نیاز می‌تواند طراحی شود که از حجم‌های ۲ مترمکعب تا چندصد متر مکعب وجود دارد. مخازن پلی اتیلن خود شامل چندین دسته می‌شود و می‌تواند در انواع تک لایه تا چند لایه تولید شود.
مخزن اسید نیتریک
نیتیریک اسید با فرمول HNO3 به عنوان تیزاب نیز شناخته شده است. این ماده اسیدی بی رنگ و متمایل به زرد است. گازهای متصاعد شده از آن نیز بوی نامطبوعی دارد. قابلیت حل شدن در آب را نیز دارد. در مجاورت نور خورشید به رنگ قهوه‌ای متمایل می‌شود.
در نگهداری اسید باید به میزان خورندگی، pH اسید و غلظت آن توجه داشت. همانطور که پیشتر توضیح داده شد مخازن پلاستیکی به دلیل عدم واکنش‌پذیری با اسید مناسب‌ترین گزینه خواهد بود. کاربرد اسید نیتریک در هوافضا، کود شیمیایی، داروها و خالص سازی فلزات است. بنابراین از اهمیت ویژه‌ای در صنایع مختلف برخوردار است و نگهداری از آنها بسیار مهم است.
مخزن اسید کلریدریک
مخازنی که برای اسید کلریدریک میتوان استفاده نمود از جنس پلی اتیلن است. از آنجایی که یکی از ویژگی‌های این اسید، حالت خورندگی است بنابراین در مخازنی باید نگهداری شود که بدنه فوق العاده مقاومی داشته باشد. علاوه بر آن این اسید، از خود بخارهایی تولید می‌کند که در مخزن مورد استفاده بایستی مجرایی برای خورج این گازها در نظر گرفت تا در مخزن انباشته نشود.
مخزن سود مایع
سود یا همان سدیم هیدروکسید با فرمول NaOH یک ماده سفیدرنگ است. این ماده قلیا نیز مانند اسیدها دارای خورندگی است. همچنین رطوبت هوا را به شدت می‌تواند جذب کند. بنابراین نگهداری و حمل و نقل آن بسیار مهم است. این ماده قلیایی قوی در صنایع مختلف اعم از صنعت باطری سازی، داروسازی، نفت و گاز و پتروشیمی، صنعت نساجی، صنعت رنگرزی و … کاربرد دارد.
بنابراین باید نگهداری آنها در مخازن مناسب با توجه به شرایط ویژه آنها صورت گیرد. سود مایع در برابر فلزاتی مانند آلومینیوم و آهن بسیار آسیب پذیر است، ساختار مخزن را از بین می‌برد و سبب ورود ذراتی به داخل مخزن شده و کیفیت سود مایع را کاهش می‌دهد.
بنابراین از مخازن فلزی نمی‌توان به عنوان مخزن سود مایع استفاده کرد. مقاومت مخازن نگهداری استیل ضد زنگ در برابر خوردگی برابر ۰٫۱ میلی‌متر خطوط اندازه گیری در سال است. در دماهای کمتر از ۸۰ درجه سانتی‌گراد با هر غلظتی از سود مایع این مقاومت در مخازن استیل ضدزنگ وجود دارد. اما بالای دمای ۹۰ درجه می‌تواند صدماتی به مخزن وارد شود.
در دمای بالا، ضریب خورندگی افزایش یافته و میزان ترک خوردگی در مخزن افزایش یافته و دیگر مخزن قابل استفاده نخواهد بود؛ و همچنین مشکلات محیط زیستی نیز به بار خواهد آورد. در نتیجه گزینه مناسب مخازن پلاستیکی اعم از پلی اتیلن است. زیرا آنها از بلند زنجیرهایی تشکیل شده است که واکنش شیمیایی با اسید و باز ندارد و مقاومت خوبی را به دنبال دارد. همچنین خواص فیزیکی و مکانیکی آنها، وزن کم و مقرون به صرفه بودن آنها اهمیت ویژه‌ای دارد.
مواد قلیایی نیز به مانند اسیدها به دلیل واکنش پذیری با برخی مواد باید در مخازنی نگهداری شود که در مقابل خاصیت بازی، خورندگی و … مقاومت کافی را داشته باشد.
مخزن اسید کامپوزیتی
امروزه استفاده از مخازن کامپوزیتی برای مصارف صنعتی و خانگی بسیار به چشم می‌خورد. از آنجایی که این مخازن در مقابل مواد شیمیایی بسیار مقاوم هستند به همین دلیل به عنوان مخزن اسید کامپوزیتی استفاده زیادی می‌شوند. این مخازن بسته به نوع موادی که برای تولید آنها استفاده می‌شوند در سه دسته طبقه بندی می‌شوند که عبارتند از: مخزن GRP، SMC و .FRP که در این بین مخزن کامپوزیتی FRP برای مواد شیمیایی و سیالات خورنده اسیدی استفاده می‌شود.
مخزن اسید استیل
این مخازن، از آلیاژی ساخته شده‌اند که تشکیل یافته از کروم، آهن و نیکل است و در متالوژی به عنوان فولادی که زنگ نمیزند شناخته می‌شوند. برای تولید یک مخزن استیل اسیدی چندین فاکتور مهم را باید رعایت کرد که شامل موارد زیر است:
-
- نمای ظاهری مخازن اسید استیل
- میزان غلظت مواد
- مد نظر داشتن خصوصیات شیمیایی مواد اسیدی
این مخازن در مقابل سایر موارد برتری‌هایی دارد که استفاده از آنها با استقبال بیشتری روبرو است از قبیل داشتن مقاومت زیاد، نداشتن واکنش با مواد، دوام بالا و همچنین داشتن بدنه ی مقاوم در برابر نشتی و … .
مخزن اسید پلی اتیلن
مواد اسیدی مجازی که در این مخازن می‌شود نگهداری نمود باید دمای پایین از دمای ۶۸ درجه سانتی گراد داشته باشد. اما از این مخازن میتوان برای دیگر مواد شیمیایی نیز استفاده نمود البته به شرطی که دمای مواد از ۸۰ درجه سانتی گراد بیشتر نشود. مخازن پلی اتیلن پتانسیل ذخیره‌ی اسید کلریدریک را نیز دارند.
مخزن اسید پلی پروپیلن
این نوع مخازن برای مواد سیال اسیدی استفاده می‌شود که در محدوده دمای مناسب برای تانکر پلی اتیلنی نباشند. در این صورت از تانکرهای پلی پروپیلن استفاده می‌شود که برای دماهای بالا بسیار مناسب هستند و از مقاومت بالایی برخوردار هستند که با مواد اسیدی داخل تانکر واکنش ندهند.
این مخازن برای نگهداری از اسید سولفوریک که غلیظ باشد می‌تواند مناسب باشد.
مخازن چندلایه پلی اتیلن برای ساخت مخزن دوجداره اسید
مخازن دو لایه و مخازن چندلایه پلی اتیلن زمانی که مخزن در معرض نور خورشید است، جهت عدم رسیدن نور خورشید و اشعه ماوراء بنفش و عدم واکنش پذیری احتمالی بهتر است استفاده شود. همچنین بر حسب جایگاه قرارگیری آنها و مساحت و یا ارتفاع موجود در انواع افقی و عمودی تولید می‌شود. به عبارت دیگر، اگر مساحت کم وجود داشت و محدودیت ارتفاع وجود نداشت از مخازن عمودی و اگر برعکس باشد از مخازن افقی باید استفاده کرد.
اسیدها را در مخازن GRP، مخازن پلی اتیلن اسید دوجداره، مخازن پلی اتیلن شبکه‌ای شده، پلی اتیلن سنگین، و مخازن FRP نگهداری می‌کنند که همه از جنس نوعی پلاستیک است و مقاومت بالایی دارد.
استفاده از مخزن اسید دو جداره سبب می‌شود که اگر لایه درونی پلی اتیلن خشک و شکننده شوند به دلیل فاصله چند سانتی‌متر با لایه بعدی، لایه بیرونی تر هیچ آسیبی نبیند. با وجود مناسب بودن مخزن GRP ، مخازن دو جداره پلی اتیلن مناسب‌تر است و به همین دلیل گزینه برتر انتخابی است.
یک مخزن ضد اسید جدا از نوع اسید درون آن باید بالاتر از سطح زمین باشد؛ به این دلیل که تزریق و تخلیه اسید در این حالت راحت‌تر و امن‌تر خواهد بود. همچنین اندازه آن باید دو برابر حجم اسیدی باشد که میخواهد درون آن نگهداری شود.
طراحی مخزن اسید
این مخازن متناسب با سیال و محل شما در ایستا پلیمر شریف قابل طراحی است. طراحی مخزن اسید پلی اتیلن با توجه به اسیدیته یک نوع اسید باید تعیین شود. محل نگهداری مخازن اسید بسیار اهمیت دارد؛ زیرا در محیط‌های گرم ضریب خورندگی را افزایش داده و اما در محیط‌های خیلی سرد نیز سبب یخ زدگی می‌شود. بنابراین محیط با درجه حرارت متعادل در نگهداری این نوع مخازن اهمیت دارد. همچنین میتوان برای جلوگیری از افزایش ضریب خوردگی در مخازن با رنگ ضد تابشی استفاده کرد.
تمامی موارد ذکر شده برای نگهداری هر نوع اسید لازم و ضروری است. یکی از اسیدهای پرکاربرد، اسید سولفوریک است. این اسید جزو اسیدهای بسیار قوی است. بنابراین نگهداری طولانی مدت آن بسیار اهمیت دارد و باید تمامی نکات رعایت شود. یکی از نکات خاص برای مخزن اسید سولفوریک غلیظ، ضخامت کافی مخزن به دلیل فشارهای بیش از حد وارد شده به بدنه می‌باشد که سبب شکستگی مخزن می‌گردد. بنابراین، مخازن دوجداره پلی اتیلن و مخازن پلی پروپیلن که پیشتر درباره آن توضیح داده شد پیشنهاد می‌شود.
نگهداری اسید در مخازن
نکاتی که در نگهداری اسید در مخزن اسید باید توجه داشت عبارتند از:
- استفاده از ورق‌های مارپیچی بیرونی/وسایل گرمایشی برای محیط‌های بسیار سرد جهت عدم یخ زدگی در تانکر اسید
- استفاده از مخزن دو جداره اسید و چند لایه برای امنیت بیشتر
- متعادل نمودن دمای حرارتی بالا جهت جلوگیری از خورندگی اسید
- استفاده از مخازن فشرده برای فشار بخار بالای اتمسفریک
- غلظت حداکثر ۳۰ درصدی اسید، دارای امنیت بهتر است به دلیل اینکه در غلظت‌های بالا اکسید کننده قوی است و با عامل احیا کننده آتش می‌گیرد.
- حداکثر دما ۵۰ درجه باشد.
- مخازن اسید را روی بتن با سطح صاف باید نصب کرد.
- جنس اتصالات اعم از موارد آب بندی به کار رفته مانند گسکت‌ها برای مخزن اسید نیز باید از مواد رابری EPDM باشد.
- اتصالات دیگر نیز از پلی اتیلن به کار رود تا هیچ واکنشی با اسید صورت نگیرد.
- استفاده از لوله‌ها با قطر زیاد به هنگام انتقال اسید به دلیل کاهش خورندگی استفاده شود؛ زیرا خورندگی بر اثر سرعت بالای اسید به هنگام انتقال رخ می‌دهد.
شکل ظاهری مخزن ضد اسید
- مخازن افقی از چند صد لیتری تا چند صد هزاری لیتر
- مخازن عمودی از چند صد لیتری تا چند صد هزاری لیتر
- مخازن قیفی از چند صد لیتری تا چند ده هزاری لیتر
- مخازن مکعبی از چند ده لیتری تا هزار لیتر
مخازن استیل ضد زنگ و مخازن گالوانیزه پیش از بوجود آمدن مخازن پلاستیکی، پلی اتیلن دوجداره، برای نگهداری اسیدها استفاده می‌شد. اما قیمت آنها بسیار زیاد است و بنابراین امروزه از مخازن پلاستیکی سبک و کم هزینه‌تر، با مقاومت بالا در برابر انواع اسیدها، استفاده می‌شود. این مخازن دو جداره دارای دو دیواره با فاصله چندسانتی متری می‌باشد. برای اسید نیتریک به صورت اختصاصی از تانکر اسید دو جداره پلی پروپیلن دودزا نیز استفاده می‌شود.
انواع مخزن ضد اسید
مخازن ضد اسید دارای انواع مختلفی است که در ادامه به بررسی ویژگی‌های هرکدام می‌پردازیم:
مخزن ضد اسید پلی اتیلن و پلی پروپیلن
مخزن ضد اسید باید دارای مقاومت بالایی در مقابل اسید و قلیاها باشند و خاصیت ضد خورندگی در برابر اسید و قلیا را داشته باشند. ساخت مخازن ضد اسید از جمله فعالیت‌های شرکت ایرانیان ایستا پلیمر شریف است که می‌تواند مطابق با سلیقه مشتری انجام شود. از آنجا که پلی اتیلن ماده‌ای با مقاومت بالا است. میتوان از آن برای ساخت مخزن ضد اسید استفاده کرد. به همین دلیل میتوان بدون نگرانی از مخزن اسید ساخته شده از پلی اتیلن به عنوان تانکر اسید استفاده کرد.
مخزن پلی پروپیلن نیز از دیگر مخازنی است که میتوان برای تولید مخازن ضد اسید از آن استفاده کرد. از آنجا که پلی پروپیلن از مقاومت بالایی برخوردار است و قیمت مناسب تری نسبت به پلی اتیلن دارد مورد توجه قرار گرفته است.
علاوه بر مخزن پلی اتیلن، مخازن پلاستیکی که با فیبر مستحکم شده‌اند که به آنها FRP می‌گویند نیز گزینه مناسبی برای نگهداری اسید و قلیا است. مواد اسیدی در هنگام رقیق سازی و فرایندهای گوناگون از خود گرما ساطع می‌کنند و این امر موجب گرم شدن مخزن می‌شود. از این رو در هنگام ساخت مخزن اسید باید به این امر توجه کرد که این مخزن توانایی تحمل دما تا چه حدی را دارد.
مخزن ضد اسید استیل
علاوه بر مخازن پلی اتیلنی و مخزن کامپوزیت برای نگهداری مواد اسیدی، مخازن فلزی استیل نیز از دیگر مخازنی است برای نگهداری اسید و قلیا میتوان از آن استفاده کرد. ساخت مخزن ضد اسید فلزی که مقاومت و پایداری بالایی در مقابل مواد خورنده دارند توسط شرکت ایرانیان ایستا پلیمر شریف به خوبی انجام می‌گیرد. برتری که مخازن فلزی برای نگهداری و ذخیره سازی مواد اسیدی و قلیایی دارند این است که این مخازن اسید دارای طول عمر بیشتر و مقاومت ضربه ای بالایی هستند و میتوانند مدت زمان طولانی‌تری برای شما کار کنند.
توصیه نمی‌کنیم که مواد اسیدی طولانی مدت در مخازن اسیدی نگهداری شوند زیرا اگر مواد اسیدی یا قلیایی غلظت بالایی داشته باشند، موجب فرورفتگی، سوراخ شدگی و یا پارگی مخزن مورد نظر می‌شود.
مخازن تولیدی شرکت ایرانیان ایستا پلیمر شریف تحمل نگهداری مواد اسیدی همچون اسید سولفوریک، اسید کلریدریک ، اسید نیتریک و … را دارد. برای ساخت تانکر ضد اسیدی سفارشی با ماده اسیدی خاص بهتر است که با شرکت تماس بگیرید تا از راهنمایی کارشناسان در این زمینه بهره مند شوید و بتوانید انتخاب درست و کاملی داشته باشید.
بهتر است که تانکر اسید کمی بالاتر از سطح زمین نصب شود. ساخت مخزن ضد اسید به صورت مخزن اسید دو یا چند جداره باشد که مقاومت بالاتری داشته باشد. فشار و دمای محیط برای ساخت تانکر ضد اسید مورد بررسی قرار بگیرد.
پروژه مخزن اسید عمودی
مخزن نگهداری قلیا
نکاتی که برای نگهداری ماده قلیایی در مخزن قلیا باید رعایت شود عبارتند از:
نگهداری سود مایع در دمای نامناسب سبب تبدیل شدن به جامد کریستالی می‌شود. بنابراین دمای نگهداری بین ۵ تا ۵۵ درجه باید باشد.
به دلیل خاصیت لغزندگی سود مایع، به سادگی از ترک‌ها نشت می‌کند. بنابراین مخازن پلاستیکی بدون هیچگونه درزی نسبت به درز و اتصالات مخازن فلزی انتخاب مناسب‌تری برای نگهداری است.
ریسک خطرات این ماده شیمیایی در مخازن پلاستیکی به حداقل می‌رسد.
استفاده از مخازن دوجداره به دلیل خورندگی شدید و یا مخازن ثانویه ضروری است.
قابلیت نگهداری این ماده با هر غلظتی در مخازن پلی اتیلن وجود دارد.
نوع اتصالات از جنس پلی اتیلن و پلی وینیل کلراید باشد.
نوع گسکت‌ها جهت آب‌بندی از اتیلن پلی پروپیلن دی ان مونومر یا همان EPDM رابری تهیه شود.
مخزن ضد اسید با دمای متفاوت
بهترین مخزن برای نگهداری اسید استفاده از مخزن پلی اتیلن یا پلی پروپیلن است. این مخازن به دلیل مقاومت خوبی که در برابر خوردگی دارند میتوانند خاصیت ضد اسیدی خود را تا مدت طولانی حفظ کنند و دچار خوردگی نشوند. اگر اسیدی که قرار است در تانکر اسید نگهداری شود در دمای محیط است می‌توانید از مخزن پلی اتیلن استفاده کنید که گزینه مناسبی برای این منظور است. اگر دمای اسید شما بالاست تانکر ضد اسید مناسب آن مخزن پلی پروپیلن است. این مخزن ضد اسید مقاومت خود را در دماهای بالا تر نیز نشان می‌دهد و به دلیل مقاومت بالا و خواص مکانیکی ویژه آن قیمت بالاتری دارد. توجه بفرمایید که مواد مصرفی ورق‌های پلی پروپیلن ایستا پلیمر شریف برای ساخت منبع اسید از جنس مواد کره‌ای است. برای خرید انواع مخزن اسید و مخزن ضد اسید با کارشناسان ایستا پلیمر شریف در ارتباط باشید.
سوالات متداول
آیا خرید مخزن ضد اسید کارکرده مقرون بصرفه است؟
خیر مخزن اسید به علت خاصیت شیمیایی و خورنده اسید عمر نسبتا کوتاهی دارد. این مخازن اگربه صورت مداوم مورد بازرسی و نظارت قرار نگیرند ممکن است در اثر سوراخ شدن یا نشت کردن خطرات جبران ناپذیری را در پی داشته باشند.
مناسب‌ترین جنس مخزن اسید کدام است؟
برای نگهداری اسید از دو نوع مخزن از جمله پلی اتیلن استیل استفاده می‌شود. مخزن استیل از نظر قیمت نسبت به مخزن پلی اتیلن بالاتر است. پس از مخزن پلی اتیلن که هم مقرون به صرفه است و هم مقاومت بسیار بالایی در محیط‌های اسید و قلیایی استفاده می‌شود.
پاسخ دهید
میخواهید به بحث بپیوندید؟مشارکت رایگان.