منبع انبساط در واقع یک مخزن است که فشار اضافه که در اثر سیالات گرم شده به وجود می‌آید را متعادل می‌کند و کمبود آبی که در اثر حرارت به وجود آمده است توسط منبع انبساط جبران می‌شود. انواع منبع انبساط و کاربرد آن‌ها متفاوت است لازم به ذکر است عدم وجود منبع انبساط احتمال ترکیدگی و انفجار را دارد حتی اگر شیر اطمینان یا شیر تخلیه هم وجود داشته باشد شما نیاز به منبع انبساط دارید منبع انبساط باید کنترل و چک شود تا به پمپ‌ها و لوله‌ها آسیب وارد نشود. در ادامه مقاله انواع منبع انبساط و کاربرد آن را توضیح خواهیم داد.
هدف اصلی از نصب منبع انبساط
منبع انبساط به دو دلیل اصلی در چرخه سیستم‌های حرارتی نصب می‌شود:
- کاهش فشار
- جبران کمبود آب
انواع منبع انبساط کاربردها
اگر بخواهیم انواع منبع انبساط را نام ببریم به تقسیم بندی زیر می‌رسیم:
- منبع انبساط باز
- منبع انبساط بسته
منبع انبساط باز
این نوع منبع ارتباط مستقیم با هوا دارند برای همین به این اسم نامگذاری شده است منبع انبساط باز به شکل مستطیل یا مکعب است که از جنس ورق گالوانیزه ساخته می‌شود البته امروزه از جنس آلومینیوم نیز می‌سازند که منبع انبساط بازی که از جنس آلومینیوم است مقاومت بیشتری در برابر فرسودگی و پوسیدگی را دارد محل نصب آن در بالاترین قسمت ساختمان نصبش می‌کنند و در مورد ارتفاع آن یک قانون هست باید همیشه از آخرین مبدل حرارتی بیشتر باشد به دلیل اینکه بتواند فشارسیستم را به خوبی بالانس کند و از هدر رفتن آب جلوگیری کند این نوع از مخزن‌ها مناسب برای سیستم با فشار کم است.
منبع انبساط باز چگونه عمل می‌کند؟
وقتی دما و حجم آب موجود در سیستم گرمایشی افزایش پیدا می‌کند آب موجود در مخزن بالا می‌رود و بر اثر فشار محیط از طریق لوله و تاسیسات به سایر قسمت‌های سیستم گرمایشی انتقال پیدا می‌کند که در نتیجه باعث ایجاد فشار مد نظر می‌شود.
مزایای منبع انبساط باز
منبع انبساط باز قیمت پایینی دارد و سرویس و نگهداری آن پیچیده نیست و زمانی که نیاز به تعمیر دارد کم است و با هزینه پایین‌تری می‌توان تعمیرش کرد.
معایب منبع انبساط باز
در سیستم‌های پر فشار عملکرد مناسبی ندارد و در پشت بام باید لوله کشی شود به خاطر اینکه با جریان هوای بیرون ارتباط مستقیمی دارد احتمال زنگ زدن و فرسودگی در آن زیاد است.
منبع انبساط بسته
منبع انبساط بسته یکی دیگر از انواع منبع انبساط است این نوع منبع با جریان هوای بیرون ارتباطی ندارد به خاطر همین به همین اسم نامگذاری شده منبع انبساط بسته فضای کمتری اشغال می‌کند و در موتورخانه نصب می‌کنند. مناسب سیستم‌های حرارتی با فشار بالا است. دارای مکانسیمی بنام بالشتک‌های هوا و یا گازی مانند ازت هستند که وظیفه تامین فشار موجود در مخزن را است. منبع انبساط بسته دارای دو قسمت است قسمتی که در آن گاز بی اثر قرار دارد و قسمتی که در آن آب در گردش وارد می‌شود. منبع انبساط بر اساس عملکرد و نوع گاز به دو نوع تقسیم می‌شود:
- قابل تنظیم
- دیافراگمی
منبع انبساط بسته قابل تنظیم
در این نوع منبع فشار آب به طور مدام اندازه گیری می‌شود و مقدار آن ثابت نگهداری می‌شود فشار مورد نیاز توسط کپسول گاز نیتروژن تامین می‌شود.
منبع انبساط بسته دیافراگمی
در این نوع منبع فشار مورد نیاز توسط صفحه دیافراگمی تامین می‌شود.
مزایای منبع انبساط بسته
در سیستم‌های با فشار بالا خوب جواب می‌دهند، فضای کمتری را اشغال می‌کنند، لوله کشی آن نسبتا کم است.
معایب منبع انبساط بسته
هزینه بالای دارند، تعمیرات آن‌ها پر هزینه است، سرویس و نگهداری آن پیچیده است.
